- İç ve Dış Kuvvetler

İÇ VE DIŞ KUVVETLER Test 1

Akarsuyun birim zamanda aldığı yola akarsuyun hızı denir.

Aşağıdakilerden hangisi akarsuyun akış hızını en fazla etkiler?

A)Akım miktarı

B)Yatak eğimi

C)Yatağın derinliği

D)Kaynağa yakınlık

E)Yatağındaki kayaların yapısı

Aşağıdaki akarsulardan hangisinin aşağı kesimlerinde buharlaşma miktarı daha fazladır?

A)Volga B) Fırat

C)Obi D) Ren

E) Tuna

Aşağıdakilerden hangisinde, Akdeniz'e dökülen akarsular birlikte verilmiştir?

A) Seyhan, Ceyhan, Asi

B) Manavgat, Göksu, Gediz

C) Aksu, Ceyhan, Çoruh

D) Seyhan, Dalaman Çayı, Bakırçay

E) Göksu, Asi, Susurluk

Akarsular aşındırma ve biriktirme ile yer şekillerini oluştururlar.

Aşağıdakilerden hangisi akarsuyun vadisi boyunca meydana getirdiği şekillerden sayılamaz?

A) Alüvyon tabanlı vadi

B) Menderes

C) Dev kazanı

D) Haliç

E) Kanyon Vadi

Denge profiline ulaşan akarsularda, derine aşındırma sona erer. Derine doğru aşındırmanın tekrar başlayabilmesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

A) Taban seviyesinin alçalmasına

B) Yana doğru aşındırmanın durmasına

C) Bitki örtüsünün bulunmamasına

D)Mendereslerin oluşmasına

E) Arazinin yapısına

Çok kısa bir süre içinde birdenbire kabararak coşkun bir şekilde akan, sonra kuruyacak duruma gelen akarsulara “sel rejimli akarsular” denir.

Bölgelerin yağış rejimi göz önüne alındığında, sel rejimli akarsuların daha çok hangi bölgede görülmesi beklenir?

A)İç Anadolu Bölgesi’nde

B) Marmara Bölgesi’nde

C) Ege Bölgesi’nde

D) Karadeniz Bölgesi’nde

E) Doğu Anadolu Bölgesi’nde

ÖSS-1986

Bir akarsuda mendereslerin artması aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi olamaz?

A) Uzunluğunun arttığının

B) Hızının azaldığının

C) Yatak eğiminin azaldığının

D) Aşındırma gücünün azaldığının

E) Debisinin arttığının

ÖSS-1992

Aşağıdaki şekil, geniş bir vadi tabanı içinde menderesler çizen bir akarsuyu göstermektedir.

Şekildeki bilgilere dayanarak, bu akarsuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?

A) Kuzeyden güneye doğru akmaktadır.

B) Kapalı havza içinde bulunmaktadır.

C) Kaynağını dağlık bir bölgeden almaktadır.

D) Hızlı aktığı kesimlerde aşınma fazladır.

E) Zamanla yatak değiştirmiştir.

ÖSS-2005

Aşağıdakilerden hangisi, Batı Anadolu akarsularının çok lığ (alüvyon) taşıdıklarına en güçlü kanıttır?

A) Sık sık taşarak çevrelerindeki ovaları çamur gölü haline getirmeleri

B) Kaynaklarıyla ağızları arasında yükselti farkının fazlalığı

C) Geniş büklümler (menderesler) yaparak akmaları

D) Bitki örtüsünden yoksun dağlık yörelerden kaynaklanmaları

E) Denize döküldükleri yerlerde geniş deltalar oluşturmaları

ÖSS-1983

Aşağıda, iki ayrı bölgedeki kıyı kesimlerinin haritaları verilmiştir.

Bu kıyılarda akarsu ağızlarındaki oluşumların haritada görüldüğü gibi farklı olması, bu iki bölgenin aşağıdakilerden hangisi bakımından farklı olduğunu kanıtlar?

A) Yağış miktarı B) Gelgit genliği

C) Akarsu rejimi D) Jeolojik yapı

E) Deniz derinliği

ÖSS-1998

Bir akarsuyun ağzında delta bulunması, bu akarsuyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olamaz?

A) Su toplama havzasında erozyonun şiddetli olduğunun

B) Yatağı boyunca, çözünebilen kayaçların yaygın olduğunun

C) Denize döküldüğü yerde akıntıların zayıf olduğunun

D) Denize döküldüğü yerde deniz derinliğinin az olduğunun

E) Taşıma gücünün fazla olduğunun

ÖSS-2002

Kum adacıkları akarsu yataklarının genişlediği ve eğimin azaldığı yerlerde oluşabilir.

Bu durum, kum adacıklarının oluşmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğunu gösterir?

A) Akarsuyun akış hızının azalmasının

B) Yer altı su seviyesinin yükselmesinin

C) Akarsuyun akımının artmasının

D) Akarsuya yeni bir kol katılmasının

E) Yatak derinliğinin artmasının

ÖSS-1996

Akarsulardan;

I. Ulaşım

II. Turizm

III. Enerji üretimi

IV. Sulama ve kullanma suyu sağlama alanlarında yararlanılabilir.

Türkiye’deki akarsulardan bu alanların en çok hangilerinde yararlanılmaktadır?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV

ÖSS-1991

Bir akarsu, yatağını hem derine hem de kaynağına doğru aşındırıyorsa bu akarsuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle yanlıştır?

A) Kol sayısında artış olmaktadır.

B) Taşıdığı yük miktarı artmıştır.

C) Boyu uzamaktadır.

D) Denge profiline ulaşmıştır.

E) Yatağı genişlemiştir.

ÖSS-2007

Akarsu erozyonu ile rüzgâr erozyonunun birlikte etkin olduğu yörelerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarıma elverişlilik

B) Eğitim fazlalığı

C) Bitki örtüsünden yoksunluk

D) Toprak örtüsünün kalın olması

E) Yağışların yağmur olarak düşmesi

ÖSS-1985

Aşağıdakilerden hangisi rüzgâr erozyonundan korunma yollarından biri değildir?

A) Toprağa otsu bitkiler ekilmesi

B) Rüzgâr yönüne dik ağaçlandırma yapılması

C) Tarlaların nadasa bırakılmaması

D) Tarlaların eğim yönünde sürülmesi

E) Meralarda aşırı otlatmanın engellenmesi

ÖSS-1997

Yukarıdaki Türkiye haritasında numaralanmış yerlerin hangilerinde görülen erozyonun başlıca nedenleri, bitki örtüsünün seyrekliği ve yağışların düzensizliğidir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve V D) III ve IV E) IV ve V

ÖSS-1998

Türkiye’de ekim alanlarının yarısından fazlasında erozyon nedeniyle çok miktarda toprak kaybı olmaktadır.

Bu durum, erozyonun etkili olduğu ekim alanlarının aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olduğunu gösterir?

A) Toprak örtüsünün kalın olduğunu

B) Nöbetleşe ekimin yaygın olduğunu

C) Eğimin fazla olduğunu

D) Toprakların humusça zengin olduğunu

E) Toprakların geçirimli olduğunu

ÖSS-2000

Aşağıdaki durumların hangisinde, bir kaynak suyunun sıcaklığı yıl boyunca pek fazla değişmez?

A) Yağmur ve kar sularıyla besleniyorsa

B) Debisi yıl içinde azalıp çoğalıyorsa

C) Orta enlemlerdeki bir bölgede yer alıyorsa

D) Su, yerin derinliklerinden geliyorsa

E) Taban suyu seviyesi yüksekse

ÖSS-1990

Aşağıdakilerden hangisi kalkerli arazide yer alan şekildeki kaynağın bir özelliğidir?

A) Sürekli olması

B) Suyunun çok miktarda kireç içermesi

C) Suyunun sıcak olması

D) Debisinin düşük olması

E) Belirli aralıklarla fışkırması

ÖSS-1992

Göl sularının kapladığı alan yıl içinde değişiklik gösterir. Bunda göl çanağının derinliği, buharlaşma oranı, gölü besleyen akarsuların getirdiği su miktarı etkilidir.

Buna göre, bulundukları yörelerin doğal koşulları da göz önüne alındığında, aşağıdaki göllerden hangisinde, suların kapladığı alanın yaz ve kış mevsimleri arasında en çok değişme göstermesi beklenir?

A) Beyşehir gölü B) Van gölü C) Tuz gölü D) İznik gölü E) Burdur gölü

ÖSS-2001

Yeryüzündeki göl sularının tuzlu, tatlı ya da sodalı olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?

A)Gölün gideğeninin olup olmaması,

B)Göl çanağının kayaç yapısı

C)Gölün denizden yüksekliği

D)Göle ulaşan akarsuların az yada bol su taşıması

E)Gölün bulunduğu yerin iklim özellikleri

ÖSS-2006

“Yer şekillerinin biçimi iç ve dış kuvvetlerin etkisiyle sürekli olarak değişir.”

Aşağıdakilerin hangisinde iç kuvvetlerin payı en büyüktür?

A) Mağara oluşumunda

B) Kıyı şekillenmesinde

C) Dağ oluşumunda

D) Kayaların ufalanmasında

E) Vadilerin oluşumunda

ÖSS-1981

Yukarıdaki harita, aşağıdakilerden hangisinin dağılışını göstermektedir?

A) Kıvrım dağlarının

B) Deprem alanlarının

C) Yüksek ovaların

D) Ormanların

E) Geniş düzlüklerin

ÖSS-1988

Kömür, çok miktarda bitkisel maddenin, havasız bir ortamda ve basınç altında değişmesi sonucunda oluşan bir kayaçtır.

Buna göre, kömür aşağıdaki kayaç türlerinden hangisine bir örnektir?

A) İç püskürük

B) Dış püskürük

C) Kimyasal tortul

D) Organik tortul

E) Kırıntı (mekanik) tortul

ÖSS-1991

Tektonik depremler yer kabuğundaki kırık hatları boyunca oluşan yer hareketleri sonucunda meydana gelir.

Türkiye’nin jeolojik yapısı göz önüne alındığında, aşağıdaki yerlerin hangisinde tektonik deprem olma olasılığı en azdır?

A) Erzincan ovası

B) Büyük Menderes havzası

C) Bolu - Gerede yöresi

D) Konya ovası

E) Muş - Varto yöresi

ÖSS-1996

Türkiye'nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, engebeli ve yüksek olmasının bir sonucu değildir?

A) Kışın, iç kesimlerde don olaylarının uzun sürmesi

B) Kıyı kesimleriyle iç kesimlerde nüfus yoğunluğunun farklı olması

C) Büyük akarsu ağızlarında delta ovalarının bulunması

D) Yol yapım giderlerinin yüksek olması

E) Bitki türlerinin çeşitlilik göstermesi

ÖSS-2004

Bir bölgede yüzey şekillerinin engebeli olmasının, aşağıdakilerden hangisine neden olması beklenemez?

A) Tarım alanlarının kısıtlı olmasına

B) Kısa mesafelerde sıcaklığın değişmesine

C) Akarsuların derin vadiler oluşturmasına

D) Bitki örtüsünün çeşitli olmasına

E) Büyük göllerin bulunmasına

ÖSS-1997

Aşağıdakilerden hangisinin oluşumunda iç kuvvetler etkili olmuştur?

A)Pamukkale travertenlerinin

B)Kapıdağ Yarımadası’nın

C)Toros dağları’nın

D)Bafra Ovası’nın

E)Ürgüp yöresindeki peribacalarının

ÖSS-2006